Her ne kadar mandala genellikle Uzak Doğu, Hint kültürü ile ilişkilendirilse de, aslında dünyanın her yanında ve her kültürde mandala bulmak mümkün. Üstelik kökeni de epey eskiye dayanıyor – insanların mağaralarda yaşadığı zamanlar gibi!

Aslında bu çok normal bir şey. Bir an için herşeyi bir kenara bırakıp, kelimenin ilk anlamına bakalım. Daire. İlk insandan günümüze kadar, pek çok farklı yerde kullanılmış güçlü bir sembol. Tamlığı, bütünlüğü, mükemmelliği anlatan bir şekil (başka şeyleri de tabii). Gündüz sürekli tepemizde, kimi zaman gece de tepemizde olan bir şekil. Küçücük atomlardan, koskoca gezegenlere kadar o kadar çok daire var ki hayatımızda.

Konuyu çok dağıtmadan, gelin farklı kültürlerdeki mandalalara bakalım. İsimleri mandala olmayabilir, ama aradaki benzerlik su götürmez.

dünyada mandala
Üst: Selimiye camisinin kubbesinin iç işlemesi (Edirne), Notre Dame katedralindeki gül pencere (Paris), Aztek takvimi.  Alt: Tibet kum mandalası, Keltlerden kaldığı düşünülen bir disk iğnesi, Kızılderili kökenli rüya kapanı.

 

Eğer ararsanız, daha pek çok örnek bulabilirsiniz. Bunlar sadece insan yapımı olan mandalalar. Bir de doğadaki mandalalara şöyle bir göz atalım.

Üst: İnsan gözü, çarkıfelek çiçeği, denizkestanesi. Alt: Kırmızı lahana, örümcek ağı, kar tanesi.

 

Ve tabii ki, sayfaya adını veren mandalina:

 

Gördüğünüz gibi mandala, bu isimle olmasa bile, pek çok kültürde ve doğanın dört bir yanında bulunuyor. Yeter ki o gözle bakmayı bilelim.

 

 

Resim kaynakları: WikipediaWikimedia CommonsCraig Goodwin PhotographyTwisted SifterMedium